Народны мастак Беларусі, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Беларусі, прафесар. Заснавальнік кафедры манументальна-дэкаратыўнага мастацтва.
(20.06.1928 у В. Чыкалавічы Брагінскага раёна Гомельскай вобл — – 14.02.2014, Мінск)
Скончыў Кіеўскае вучылішча прыкладных мастацтваў (1948), Львоўскі дзяржаўны інстытут дэкаратыўнага і прыкладнога мастацтва (1955). Выкладаў у Рэспубліканскім мастацкім вучылішчы, г. Кішынёў (1955-1960).
Ажыццявіў першы набор на спецыяльнасць “манументальна-дэкаратыўнае мастацтва” ў 1961 годзе. Выкладаў у Беларускім дзяржаўным тэатральна-мастацкім інстытуце з 1961 па 1997 гг. (з 2001 года – Беларуская дзяржаўная акадэмія мастацтваў). З 1966 па 1975 год у сувязі з рэарганізацыяй кафедры дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва кіраваў майстэрні пры кафедры жывапісу. У 1975 годзе на мастацкім факультэце была створана кафедра манументальна-дэкаратыўнага мастацтва, і ён абраны загадчыкам кафедры манументальна-дэкаратыўнага мастацтва. Загадчык кафедры манументальна-дэкаратыўнага мастацтва (1975-1995).
Велізарны ўклад Г. Х. Вашчанка у стварэнне, станаўленне і развіццё беларускай школы манументальна-дэкаратыўнага мастацтва. У вышэйшай меры эрудыраваны педагог, паслядоўны, ўдумлівы метадыст і добры арганізатар навучальнага працэсу. Пад яго кіраўніцтвам кафедра ажыццяўляла вялікую навукова-метадычную працу.
< p>дацэнт (1965). Прафесар (1980).
З 1987 па 1999 гады вялікая частка дыпломных работ выканана пад кіраўніцтвам Г. Х. Вашчанка. Шматлікія яго вучні з’яўляюцца членамі Беларускага саюза мастакоў, якія ўнеслі асабісты ўклад у выяўленчае мастацтва Беларусі. Многія выкладаюць у мастацкіх навучальных установах, у. Л. Зінкевіч ўзначальвае кафедру манументальна-дэкаратыўнага мастацтва, вызначае перспектыўныя напрамкі яе развіцця.
Г. Х. Вашчанка прымаў актыўны ўдзел у грамадскім жыцці Саюза мастакоў, з’яўляўся членам праўлення СХ СССР, членам Прэзідыума СХ БССР, членам экспертнай камісіі Міністэрства культуры БССР, членам Усесаюзнай камісіі па манументальным мастацтве Саюза мастакоў СССР і міжведамаснага савета пры Дзяржбудзе БССР па сінтэзе мастацтваў, членам праўлення Фонду культуры.
З 1956 года актыўна ўдзельнічаў на рэспубліканскіх, усесаюзных, замежных і міжнародных выставах. Працаваў у галіне станковага і манументальнага жывапісу, у графіцы і дэкаратыўна-прыкладным мастацтве.
< p>лаўрэат фестывалю моладзі і студэнтаў Малдовы.
Прыняты ў Саюз мастакоў СССР (1957).
Творчасць Г. Х. Вашчанкі звязана з родным Палессем, карціны: «Нескароныя», «У чаканні», «Нафтавікі Палесся», «Палеская песня», «Маё Палессе» (залатая медаль ВДНГ), «Жнівень», «Крылы маці». Сярод твораў Г. Х. Вашчанка карціны «дыялог», «Легенда», «роздум», «Песня дуба», «Зялёны Луг», «прастор», «Мой край» (1980, Нацыянальная Траццякоўская галерэя), шматлікія партрэты, пейзажы, нацюрморты, акварэлі.
Манументальныя работы: роспіс “Зямля Светлагорская «(1972) у Палацы культуры хімікаў у г.Светлагорску, вітражы ў Доме кіно (1974) і энкаустыка» асветнікі «ў Доме настаўніка (Ліцэй БДУ) у г.Мінску (1970-1976), вітражы і рэльефы ў кінатэатры» Масква” (У суаўтарстве з Н. Вашчанкам, 1980).
Персанальныя выставы Г. Х. Вашчанка: у Дзяржаўным мастацкім музеі, Мінск (1978); у Нацыянальным мастацкім музеі Малдовы, Кішынёў (1978); Цэнтральным доме мастака, Масква (1980); у выставачных залах Саюза мастакоў Балгарыі, Сафія (1982); у Нацыянальным мастацкім музеі Рэспублікі Беларусь, Мінск (1988); у Музеі ўкраінскага мастацтва, Львоў (1988); Рэспубліканскай мастацкай галерэі, Мінск (1993); у Нацыянальным музеі ўкраінскага мастацтва, Кіеў (1995); у галерэі «Мастацтва», Мінск (1997); у галерэі «традыцыя», Светлагорск (1997); У Гомелі (1998); у Нацыянальным музеі выяўленчага мастацтва, Мінск (1998); у галерэі “Золата”, Мінск (1998), у Нацыянальным мастацкім музеі Рэспублікі Беларусь, Мінск (2013).
За шматгранную і плённую дзейнасць узнагароджаны медалём “За доблесную працу” (1960). “За працоўную доблесць “(1960).
Бронзавая медаль ВДНГ СССР (1969). Сярэбраны медаль імя М. Б. Грэкава, карціна “Балада аб мужнасці”, (1975). Залатая медаль ВДНГ СССР (1975). Ганаровая грамата Вярхоўнага Савета БССР (1978).
< p>Заслужаны дзеяч мастацтваў БССР (1978). Дзяржаўная прэмія Беларускай ССР 1984 года за цыкл работ “Дума пра Радзіму» («прарыў», «ліпеньскі мёд», “свет зямлі маёй”).
Прысвоена ганаровае званне “Народны мастак БССР” (1988). Міжнародным біяграфічным цэнтрам, г.Кембрыдж (Англія) за дасягненні і лідэрства прысуджана ганаровае званне «Чалавек года-92». Міжнародным Біяграфічным Цэнтрам, г. Кембрыдж (Англія) прысуджана званне «Чалавек ХХ стагоддзя» і узнагароджаны імянной сярэбраным медалём (1993). Амерыканскім біяграфічным Інстытутам прысуджана ганаровае званне “Чалавек года-94” і залаты медаль. Узнагароджаны медалём Францыска Скарыны (1995). Акадэмік жывапісу ГА “Беларуская Акадэмія выяўленчага мастацтва” (1995).
Творы Г. Х. Вашчанка экспанаваліся ў Аўстрыі, Алжыры, Англіі, Балгарыі, Венгрыі, Даніі, Італіі, Польшчы, Румыніі, Францыі, ФРГ, Чэхаславакіі і іншых краінах, знаходзяцца ў Нацыянальным мастацкім музеі Рэспублікі Беларусь, Нацыянальнай Траццякоўскай галерэі, Нацыянальным музеі ўкраінскага мастацтва, Нацыянальным мастацкім музеі Малдовы, Нацыянальным мастацкім музеі Балгарыі.
У 2002 годзе ў г. Гомелі (на яго радзіме) адкрыта “Карцінная галерэя Г. Х. Вашчанка” для заснавання якой мастак разам з жонкай Мацільдай Адамаўнай перадаў у дар гораду семдзесят жывапісных палотнаў, акварэляў і эскізаў манументальных работ. Пастаянна падтрымліваў творчыя кантакты з галерэяй. Цэлы шэраг выставачных праектаў, паказаных ў Дзяржаўнай установе «Карцінная галерэя Гаўрылы Харытонавіча Вашчанкі», быў арганізаваны з непасрэдным удзелам Гаўрыіла Харытонавіча. Ганаровы грамадзянін г. Гомеля (2013).
Г. Х. Вашчанка нястомна вёў вялікую грамадскую працу, шчодра дзяліўся сваім багатым творчым і педагагічным вопытам. У складзе спецыялізаванага савета прэзідэнта Рэспублікі Беларусь неаднаразова праводзіў майстар-класы.
Творчасць Г. Х. Вашчанкі прысвечаны артыкулы ў энцыклапедычных выданнях.